Xem phim nước nhà

Nói về phim Việt nam, có anh người quen tếu táo ứng khẩu:
Ngồi buồn mở nút xem… chim
Còn hơn vào rạp xem phim nước nhà.
Nghe xong thấy vừa buồn cười tay này ngoa ngoắt thật, vừa thấy anh nói cũng có lý. Phim truyền hình của ta thì hầu như mình không xem, còn phim điện ảnh thì thỉnh thoảng cũng vào rạp xem theo phong trào, vừa xem vừa lầm bầm bực cái mình vì hàng loạt những thứ phi điện ảnh cứ thản nhiên phô trương từ đầu đến cuối phim. Này nhé, hai người yêu nhau bao giờ cũng phải đuổi nhau chạy vòng vòng, xong rồi cười “hưhư” (phim mình không cười hihi, haha, hêhê đâu, mà cười hưhư cơ). Nếu đang suy nghĩ thì phải đi đi lại lại hút thuốc lá. Những đoạn mà đạo diễn thấy khó dùng hình ảnh thì chỉ còn 1 cách là cho tiếng nói vang vang trong đầu nhân vật, tệ hơn nữa là cho nhân vật tự lẩm bẩm một mình giống như thằng dở hơi. Anh công an hay bộ đội của mình bao giờ cũng phải chững chạc nhất và nói những câu có đầy đủ chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ, tính từ, giới từ… dài dằng dặc (vì dài quá cho nên các anh ý nói cứ nhát gừng chừng 3-4 từ lại phải nghỉ lấy hơi rồi mới nói tiếp). Cảnh quay trong quán cà phê, bao giờ cũng phải để cho nhân vật gọi chính xác tên đồ uống, dù họ uống cái gì thì cũng đâu có ảnh hưởng gì đến diễn biến câu chuyện. Đàn ông nổi giận thì bao giờ cũng phải đập phá cái gì đó (anh giai nhà mình nổi giận có bao giờ đập phá đâu nhỉ, nhất là cái TV, đập xong lấy gì mà coi?). Nhân vật chính diện luôn phải đẹp trai, hào hoa, phong nhã với nụ cười luôn thánh thiện, thế cho nên phản diện thì tất phải xấu, phải lấm lét liếc ngang liếc dọc và chỉ được cười nhếch miệng thôi… Đại khái là thế!

Nhớ năm 2004, có lần thấy phim Nguyễn Ái Quốc ở Hồng Kông, mình quyết chí đi xem để ủng hộ phim nước nhà. Ngồi trong rạp, mình tâm niệm: nếu phim có chỗ nọ chỗ kia dở thì âu cũng là chuyện thường tình thôi, phải cổ vũ cho phim VN. Thế nhưng càng xem thì càng không thể chịu nổi. Nguyễn Ái Quốc đường đường là một lãnh tụ vĩ đại mà chả biết là làm được những gì, chỉ thấy suốt từ đầu đến cuối phim toàn trốn chui trốn nhủi, rồi bị bắt, rồi được người khác cứu… Cứ như vậy, tức muốn chết! Mà ngộ ghê, mấy thằng mật thám trong phim mình nhìn biết ngay là mật thám (vì nó đeo kính đen, tướng đi vụng trộm, trông rõ là gian), vậy mà sao người của ta lại không biết, cứ nhè chỗ chúng nó đứng mà nói những chuyện đại sự để cho chúng nó nghe trộm nhỉ?

Thôi, kể về phim Việt Nam chán quá, lại bắt chước cái anh tếu táo kia bây giờ! Chê trước để bây giờ nói về một số cái ngoại lệ. Khoảng 20 năm trở lại đây, theo mình thì có mấy cái ngoại lệ này:

- 1994: Hãy tha thứ cho em (đạo diễn Lưu Trọng Ninh). Phim dành cho lứa tuổi thanh thiếu niên, kể về cuộc sống khá đặc thù của sinh viên trường nhạc. Mình nhớ phim hay lắm, nhưng sau khi chiếu ra mắt thì cất đi luôn, chả bao giờ còn thấy nó xuất hiện nữa. Tiếc thật! Mà anh Lưu Trọng Ninh này vừa có tài lại vừa có... râu, đẹp trai, cho nên càng tiếc hơn.

- 1996: Thương nhớ đồng quê (đạo diễn Đặng Nhật Minh). Truyện của Nguyễn Huy Thiệp thì ai cũng biết rồi, cho nên khi dựng thành phim mà không khéo thì dễ bị người ta chửi. Cũng hên, phim hay nên thấy người ta khen nhiều, mình cũng khen.

- 2001: Thung lũng hoang vắng (đạo diễn Phạm Nhuệ Giang). Mình quan tâm nhiều đến vấn đề giáo dục và cũng thích quan tâm đến người Mông. May quá, đây là một phim đáp ứng được cái sự quan tâm của mình mà không khô cứng như nền giáo dục VN, không sáo mòn như những phim khác có đề cập đến người dân tộc. Xem phim này lúc mình đang ở cữ vì mới sanh xong, cũng ráng lết vô rạp coi cho biết với người ta.

- 2003: Thời xa vắng (đạo diễn Hồ Quang Minh). Phim chọn được diễn viên vào vai nhân vật chính hay ra phết! Anh Sài này trông vừa buồn cười vừa ngu ngu, hợp với vai lắm (nghe đâu ngoài đời anh là hoạ sĩ, hèn gì…!!!). Không nhớ tên người quay phim, nhưng mình nhớ là hình ảnh trong phim rất trau chuốt, gần như không bị một lỗi thừa nào.

- 2009: Đừng đốt (đạo diễn Đặng Nhật Minh). Thôi, phim này khỏi bàn vì tốn nhiều giấy mực lắm rồi. Mình thích cách ông đạo diễn không đi sâu miêu tả chiến tranh mà tập trung vào vấn đề tình người.

- 2010, mới đây: Cánh đồng bất tận (đạo diễn Phan Quang Thanh Bình). Xem báo thấy bao nhiều người lên tiếng chê phim. Em gái, anh xã, vài người bạn bảo thấy người ta chê nhiều quá, không muốn xem nữa. Mình hỏi anh bạn nhà báo “Có thích không?”, bạn lắc đầu “Không thích! Phim gì mà cảm xúc cứ nửa vời. Đành là phải có cái kết như thế thì phim mới được duyệt, nhưng không dám đi đến tận cùng cảm xúc thì đừng làm phim nữa!” Ồ, sao lại khắt khe với phim nước nhà thế nhỉ? Nếu phim không được duyệt, hay nếu vì không thể đi đến tận cùng cảm xúc mà đạo diễn không làm phim nữa thì lấy đâu ra phim VN hay để đưa mình đến rạp đây? Lúc đó lại “ngồi buồn mở nút…” thôi!


Không biết mình có duyên với phim VN không, nhưng mình đã thiết kế hàng trăm cái bìa phim như thế này rồi nhé! (Tự PR tí!)